Quá trình điều trị lác đòi hỏi sự kiên trì của cả thày thuốc lẫn bệnh nhân. Kết quả phụ thuộc rất nhiều vào tuổi phát bệnh và việc bệnh có được phát hiện và điều trị sớm hay không.
Lác được chia làm 2 loại chính: Lác cơ năng và lác liệt. Bài này chỉ đề cập đến bệnh lác cơ năng, biểu hiện ở 3 vấn đề chính: nhược thị (thị lực ở một hoặc cả hai mắt giảm dưới mức bình thường), lệch trục nhãn cầu và rối loạn thị giác 2 mắt.
Nếu lác có kèm theo dị tật khác thì nhiều khi phải xử lý dị tật khác trước. Các ca lác đơn thuần thường điều trị qua 3 bước: chỉnh thị, phẫu thuật chữa lệch trục nhãn cầu và điều trị phục hồi thị giác 2 mắt. Kết quả của phức hợp điều trị này phụ thuộc rất nhiều vào tuổi phát sinh lác, lác có được phát hiện và điều trị sớm hay không. Bệnh lác càng được phát hiện và điều trị sớm càng có kết quả tốt.
Điều trị chỉnh thị
Được áp dụng cho tất cả những ca có nhược thị ở 1 hoặc 2 mắt.
Bịt mắt lành hoàn toàn
Đây là phương pháp cổ điển nhất nhưng đến nay vẫn có tác dụng tốt. Bịt mắt tốt 2-4 tuần để tạo điều kiện cho mắt nhược thị tập luyện hồi phục thị lực. Cần theo dõi chặt chẽ thị lực mắt bị bịt vì dễ xảy ra nhược thị đảo ngược, gây khó chịu về thẩm mỹ cho trẻ.
Bịt mắt lành cục bộ
Là phương pháp để mắt lành không được nhìn xa hoặc không được nhìn gần.
Phương pháp phục thị
Đòi hỏi nhiều máy móc đắt tiền, quy trình điều trị phức tạp và cần theo dõi chặt chẽ.
Phẫu thuật lệch trục nhãn cầu
Ngoại trừ hình thái lác điều tiết thuần túy (đeo kính là hết lác), còn các thể loại lác khác đều phải thông qua phẫu thuật. Vấn đề đặt ra ở đây là:
Thời gian nào nên mổ?
Mổ sớm thì khả năng phục hồi chức năng thị giác sẽ cao hơn nhưng khó đánh giá chính xác độ lác. Mổ muộn thì chẩn đoán chính xác hơn và có thể phối hợp điều trị chỉnh quang, chỉnh thị trước và sau phẫu thuật. Nhiều chuyên gia cho rằng, khi nào đánh giá được độ lác, hình thái lác, thị lực và thị giác 2 mắt thì nên mổ. Thời điểm đó, trẻ thường ở độ tuổi 4-5.
Mổ 1 mắt hay mổ 2 mắt?
Tùy thuộc vào độ lác, hình thái lác, chức năng cơ và một số yếu tố khác như khả năng quy tụ, độ rộng hẹp của khe mi... Do vậy, trên thực tế có những bệnh nhân lác 1 mắt nhưng lại mổ 2 mắt hay lác 2 mắt chỉ cần mổ 1 mắt.
Phục hồi, duy trì thị giác 2 mắt
Phẫu thuật điều trị lệch trục nhãn cầu mới là bước giải quyết yếu tố thẩm mỹ. Nhiều người tưởng rằng đây là bước cuối cùng nên đã bỏ đi bước điều trị phục hồi, duy trì thị giác 2 mắt. Đây là khâu đòi hỏi lòng kiên trì của cả thầy thuốc và người bệnh vì nó quyết định sự thành công của phức hợp điều trị lác. Sau phẫu thuật, người bệnh cần được kiểm tra lại thị lực, chức năng thị giác 2 mắt và được hướng dẫn điều trị cho phù hợp.
TS Vũ Thị Bích Thủy
(Theo Vnexpress.net)